ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
წინა შემდეგი
10961.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
რაც მცირეა შავი ხვრელი, მით ნაკლები მანძილი ექნება ნაწილაკს უარყოფითი ენერგიით გასავლელი რეალურ ნაწილაკად გადასაქცევად და მით მეტი იქნება გამოსხივების ინტენსივობა და, მასთან ერთად, შავი ხვრელის ხილული ტემპერატურა.
The smaller the black hole, the shorter the distance the particle with negative energy will have to go before it becomes a real particle, and thus the greater the rate of emission, and the apparent temperature of the black hole.
10962.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
გამოსხივებული რადიაციის დადებითი ენერგია ბალანსდება უარყოფითი ენერგიის ნაწილაკების ნაკადით შავ ხვრელში.
The positive energy of the outgoing radiation would be balanced by a flow of negative energy particles into the black hole.
10963.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
შავი ხვრელის მიერ მასის დაკარგვა კი იწვევს მოვლენათა ჰორიზონტის არის შემცირებას, მაგრამ შავი ხვრელის ენტროპიის შემცირება მეტია, ვიდრე კომპენსირება გამოსხივებული რადიაციის ენტროპიით, ამიტომ მეორე კანონი არასდროს ირღვევა.
As the black hole loses mass, the area of its event horizon gets smaller, but this decrease in the entropy of the black hole is more than compensated for by the entropy of the emitted radiation, so the second law is never violated.
10964.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
უფრო მეტიც, რაც ნაკლებია შავი ხვრელის მასა, მით მეტია მისი ტემპერატურა.
Moreover, the lower the mass of the black hole, the higher its temperature.
10965.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ამგვარად, როცა შავი ხვრელი კარგავს მასას, მისი ტემპერატურა და გამოსხივების ხარისხი იზრდება, ამიტომ ის უფრო ჩქარა კარგავს მასას.
So as the black hole loses mass, its temperature and rate of emission increase, so it loses mass more quickly.
10966.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
რა მოხდება იმის შემდეგ, როცა შავი ხვრელის მასა ბოლოს და ბოლოს გახდება ძალიან მცირე, მთლად ნათელი არ არის, მაგრამ ყველაზე უფრო მოსალოდნელი შესაძლებლობა ის არის, რომ მისი ცხოვრება უნდა დასრულდეს საშინელი აფეთქებით, რომელიც მილიონი წყალბადის ბომბის აფეთქების ეკვივალენტური იქნება.
What happens when the mass of the black hole eventually becomes extremely small is not quite clear, but the most reasonable guess is that it would disappear completely in a tremendous final burst of emission, equivalent to the explosion of millions of hydrogen bomb.
10967.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
შავ ხვრელს, რომლის მასა მზის რამდენიმე მასის ტოლია, უნდა ჰქონდეს ტემპერატურა აბსოლუტურ ნულზე ერთი მემილიონედი გრადუსით მაღალი.
A black hole with a mass a few times that of the sun would have a temperature of only one ten millionth of a degree above absolute zero.
10968.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ეს გაცილებით მცირეა იმ მიკრორადიაციის ტემპერატურაზე, რომელიც ავსებს სამყაროს, ასე რომ, შავი ხვრელი გამოასხივებს უფრო ნაკლებს, ვიდრე შთანთქავს.
This is much less than the temperature of the microwave radiation that fills the universe, so such black holes would emit even less than they absorb.
10969.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
მეორე მხრივ, შეიძლება არსებობდეს პირველადი შავი ხვრელები ძალიან მცირე მასით, რომლებიც წარმოიქმნენ სამყაროს ძლიერ ადრეულ სტადიაზე არაერთგვაროვნების კოლაფსის ხარჯზე.
On the other hand, there might be primordial black holes with a very much smaller mass that were made by the collapse of irregularities in the very early stages of the universe.
10970.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ასეთ მცირე შავ ხვრელებს შეიძლება ჰქონდეთ გაცილებით მეტი ტემპერატურა და შეუძლიათ გამოასხივონ რადიაცია გაცილებით მეტი ინტენსივობით.
Such black holes would have a much higher temperature and would be emitting radiation at a much greater rate.
10971.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
პირველადი შავი ხვრელები საწყისი მასით ათასი მილიონი ტონა უკვე სრულებით აორთქლდებოდნენ, მაგრამ ამაზე ცოტა უფრო დიდი მასის მქონე შავი ხვრელები შეიძლება კიდევ გამოასხივებდნენ რადიაციას X ტალღებისა და გამა სხივების სახით.
Primordial black holes with initial masses less than this figure would already have completely evaporated, but those with slightly greater masses would still be emitting radiation in the form of X rays and gamma rays.
10972.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ასეთი ხვრელები არ იმსახურებენ ეპითეტს „შავი“: ისინი სითეთრემდე გახურებულნი არიან და გამოასხივებენ ენერგიას ინტენსივობით დაახლოებით ათი ათასი მეგავატი.
Such holes hardly deserve the epithet "black": they really are white hot and are emitting energy at a rate of about ten thousand megawatts.
10973.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ერთ ასეთ შავ ხვრელს შეუძლია ამუშაოს ათი დიდი სითბური ელექტროსადგური, თუ კი შევძლებთ მის „მოთოკვას“.
One such black hole could run ten large power stations, if only we could 'harness' its power.
10974.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
რა თქმა უნდა, ეს ძალიან რთული საქმე იქნება: შავ ხვრელს ექნება დიდი მთის მასა, რომელიც შეკუმშულია სანტიმეტრის ერთ მილიონ მემილიონედამდე ე.ი. ატომის ბირთვის ზომამდე!
This would be rather difficult, however: the black hole would have the mass of a mountain compressed into less than a million millionth of an inch, the size of the nucleus of an atom!
10975.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
თუ გვექნება ერთი ასეთი შავი ხვრელი დედამიწაზე, შეუძლებელი იქნება მისი გაჩერება ზედაპირზე და იგი დაიწყებს ვარდნას დედამიწის ცენტრისკენ.
If you had one of these black holes on the surface of the earth, there would be no way to stop it from falling through the floor to the center of the earth.
10976.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ამგვარად, ერთადერთი ადგილი, სადაც შეიძლება ასეთი შავი ხვრელის მოთავსება მისი ენერგიის გამოსაყენებლად, არის ორბიტა დედამიწის გარშემო.
So the only place to put such a black hole, in which one might use the energy that it emitted, would be in orbit around the earth.
10977.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
მაგრამ, თუ არ შეგვიძლია გამოვიყენოთ ამ პირველადი შავი ხვრელის გამოსხივება, რა შანსი გაგვაჩნია მათზე დაკვირვებისათვის?
But even if we cannot harness the emission from these primordial black holes, what are our chances of observing them?
10978.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ჩვენ შეგვიძლია დავაკვირდეთ გამა სხივებს, რომელსაც შავი ხვრელები გამოასხივებს თითქმის მთელი სიცოცხლის განმავლობაში.
We could look for the gamma rays that the primordial black holes emit during most of their lifetime.
10979.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
რა თქმა უნდა, ფონი შეიძლება იყოს და, ალბათ, კიდევაც არის, შექმნილი შავი ხვრელებისგან განსხვავებული პროცესებით.
However, this background could have been, and probably was, generated by processes other than primordial black holes.
10980.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ამგვარად, შეიძლება ითქვას, რომ გამა სხივების ფონის დაკვირვება ვერ უზრუნველყოფს პირველადი შავი ხვრელების არსებობის დასაბუთებას, მაგრამ ეს დაკვირვება გვეუბნება, რომ პირველადი შავი ხვრელების რაოდენობა სამყაროში არ შეიძლება იყოს საშუალოდ 300-ზე მეტი ერთ კუბურ სინათლის წელიწადში.
Therefore, one can say that the observations of the gamma ray background do not provide any positive evidence for primordial black holes, but they do tell us that on average there cannot be more than 300 in every cubic light-year in the universe.
წინა შემდეგი