ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
წინა შემდეგი
10961.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
მეშინოდა, რომ, თუ ბაკენსტეინი გაიგებდა ამ შედეგს, იგი გამოიყენებდა ამას მის მიერ წამოყენებული შავი ხვრელის ენტროპიის იდეის დასასაბუთებლად, რაც მე იმ დროს არ მომწონდა.
I was afraid that if Bekenstein found out about it, he would use it as a further argument to support his ideas about the entropy of black holes, which I still did not like.
10962.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
მაგრამ გამოსხივების რეალობაში საბოლოოდ დამარწმუნა იმან, რომ გამოსხივებული ნაწილაკების სპექტრი ისეთივეა, როგორსაც გამოასხივებს ცხელი სხეული, და რომ შავი სხეული ნაწილაკებს ისეთნაირად ასხივებს, რომ დაცული იყოს თერმოდინამიკის მეორე კანონი.
But what finally convinced me that the emission was real was that the spectrum of the emitted particles was exactly that which would be emitted by a hot body, and that the black hole was emitting particles at exactly the correct rate to prevent violations of the second law.
10963.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
მათ დაამოწმეს, რომ შავმა სხეულმა უნდა გამოასხივოს ნაწილაკები და რადიაცია ისე, თითქოს ის წარმოადგენს ცხელ სხეულს ტემპერატურით, რომელიც დამოკიდებულია მხოლოდ შავი ხვრელის მასაზე: რაც უფრო დიდია მასა, მით დაბალია ტემპერატურა.
They confirm that a black hole ought to emit particles and radiation as if it were a hot body with a temperature that depends only on the black hole’s mass: the higher the mass, the lower the temperature.
10964.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
როგორ შეიძლება, რომ შავმა ხვრელმა გამოასხივოს ნაწილაკები, როდესაც ცნობილია, რომ არაფერს შეუძლია თავის დაღწევა მისი მოვლენათა ჰორიზონტიდან?
How is it possible that a black hole appears to emit particles when we know that nothing can escape from within its event horizon?
10965.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
კვანტური თეორიის შესაბამისად, პასუხი იმაში მდგომარეობს, რომ ნაწილაკები გამოდიან არა თვით შავი ხვრელიდან, არამედ მისი მოვლენათა ჰორიზონტის გარეთ მყოფი „ცარიელი“ სივრციდან.
The answer, quantum theory tells us, is that the particles do not come from within the black hole, but from the “empty” space just outside the black hole’s event horizon.
10966.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ჩვეულებრივ, ნაწილაკების ენერგია დადებითი უნდა იყოს, მაგრამ გრავიტაციული ველი შავი ხვრელის შიგნით იმდენად ძლიერია, რომ მის მახლობლად რეალურ ნაწილაკსაც კი შეიძლება ჰქონდეს უარყოფითი ენერგია.
Normally, the energy of the particle is still positive, but the gravitational field inside a black hole is so strong that even a real particle can have negative energy there.
10967.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ამგვარად, შესაძლებელია შავი ხვრელის მახლობლობაში ვირტუალური ნაწილაკისათვის უარყოფითი ენერგიით ჩავარდეს შავ ხვრელში და გადაიქცეს რეალურ ნაწილაკად ან ანტინაწილაკად.
It is therefore possible, if a black hole is present, for the virtual particle with negative energy to fall into the black hole and become a real particle or antiparticle.
10968.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
მის მიერ მიტოვებულ მეწყვილეს შეუძლია, აგრეთვე, ჩავარდეს შავ ხვრელში.
Its forsaken partner may fall into the black hole as well.
10969.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ან, დადებიტი ენერგიის ქონით, მას შეუძლია თავი დააღწიოს შავი ხვრელის მახლობლობას რეალური ნაწილაკის ან ანტინაწილაკის სახით .
Or, having positive energy, it might also escape from the vicinity of the black hole as a real particle or antiparticle.
10970.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
შორეულ დამკვირვებელს მოეჩვენება, რომ ამ ნაწილაკმა თავი დააღწია შავ ხვრელს.
To an observer at a distance, it will appear to have been emitted from the black hole.
10971.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
რაც მცირეა შავი ხვრელი, მით ნაკლები მანძილი ექნება ნაწილაკს უარყოფითი ენერგიით გასავლელი რეალურ ნაწილაკად გადასაქცევად და მით მეტი იქნება გამოსხივების ინტენსივობა და, მასთან ერთად, შავი ხვრელის ხილული ტემპერატურა.
The smaller the black hole, the shorter the distance the particle with negative energy will have to go before it becomes a real particle, and thus the greater the rate of emission, and the apparent temperature of the black hole.
10972.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
გამოსხივებული რადიაციის დადებითი ენერგია ბალანსდება უარყოფითი ენერგიის ნაწილაკების ნაკადით შავ ხვრელში.
The positive energy of the outgoing radiation would be balanced by a flow of negative energy particles into the black hole.
10973.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
შავი ხვრელის მიერ მასის დაკარგვა კი იწვევს მოვლენათა ჰორიზონტის არის შემცირებას, მაგრამ შავი ხვრელის ენტროპიის შემცირება მეტია, ვიდრე კომპენსირება გამოსხივებული რადიაციის ენტროპიით, ამიტომ მეორე კანონი არასდროს ირღვევა.
As the black hole loses mass, the area of its event horizon gets smaller, but this decrease in the entropy of the black hole is more than compensated for by the entropy of the emitted radiation, so the second law is never violated.
10974.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
უფრო მეტიც, რაც ნაკლებია შავი ხვრელის მასა, მით მეტია მისი ტემპერატურა.
Moreover, the lower the mass of the black hole, the higher its temperature.
10975.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ამგვარად, როცა შავი ხვრელი კარგავს მასას, მისი ტემპერატურა და გამოსხივების ხარისხი იზრდება, ამიტომ ის უფრო ჩქარა კარგავს მასას.
So as the black hole loses mass, its temperature and rate of emission increase, so it loses mass more quickly.
10976.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
რა მოხდება იმის შემდეგ, როცა შავი ხვრელის მასა ბოლოს და ბოლოს გახდება ძალიან მცირე, მთლად ნათელი არ არის, მაგრამ ყველაზე უფრო მოსალოდნელი შესაძლებლობა ის არის, რომ მისი ცხოვრება უნდა დასრულდეს საშინელი აფეთქებით, რომელიც მილიონი წყალბადის ბომბის აფეთქების ეკვივალენტური იქნება.
What happens when the mass of the black hole eventually becomes extremely small is not quite clear, but the most reasonable guess is that it would disappear completely in a tremendous final burst of emission, equivalent to the explosion of millions of hydrogen bomb.
10977.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
შავ ხვრელს, რომლის მასა მზის რამდენიმე მასის ტოლია, უნდა ჰქონდეს ტემპერატურა აბსოლუტურ ნულზე ერთი მემილიონედი გრადუსით მაღალი.
A black hole with a mass a few times that of the sun would have a temperature of only one ten millionth of a degree above absolute zero.
10978.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ეს გაცილებით მცირეა იმ მიკრორადიაციის ტემპერატურაზე, რომელიც ავსებს სამყაროს, ასე რომ, შავი ხვრელი გამოასხივებს უფრო ნაკლებს, ვიდრე შთანთქავს.
This is much less than the temperature of the microwave radiation that fills the universe, so such black holes would emit even less than they absorb.
10979.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
მეორე მხრივ, შეიძლება არსებობდეს პირველადი შავი ხვრელები ძალიან მცირე მასით, რომლებიც წარმოიქმნენ სამყაროს ძლიერ ადრეულ სტადიაზე არაერთგვაროვნების კოლაფსის ხარჯზე.
On the other hand, there might be primordial black holes with a very much smaller mass that were made by the collapse of irregularities in the very early stages of the universe.
10980.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 7
ასეთ მცირე შავ ხვრელებს შეიძლება ჰქონდეთ გაცილებით მეტი ტემპერატურა და შეუძლიათ გამოასხივონ რადიაცია გაცილებით მეტი ინტენსივობით.
Such black holes would have a much higher temperature and would be emitting radiation at a much greater rate.
წინა შემდეგი