ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
წინა შემდეგი
461.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ფესახის აგადა ("პასქის ლეგენდა") და მისი მნიშვნელობა ქართველოლოგიისათვის
როგორც ჩანს, ეს შემთხვევითი არ უნდა იყოს, იმის ნაწევარი საკუთარ სახელებს ერთვის, რაც ძველი ქართულის ნორმათა მიხედვით არ იყო მიღებული და დედნის აშკარა გავლენის შედეგია – იგი ენაცვლება ებრაულის (et) ნაწილაკს (რომლის ბადლადაც ქართველ ებრაელთა ტრადიციული თარგმანები სწორედ განსაზღვრულ ნაწევარს იყენებენ).
This is apparently not accidental, the particle იმის [imis] is added to proper names, which was not accepted according to the rules of Old Georgian, and is the result of clear influence of the original – it replaces the Hebrew et particle (the traditional translations of Georgian Jews use it as the definite article as its equivalent).
462.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ფესახის აგადა ("პასქის ლეგენდა") და მისი მნიშვნელობა ქართველოლოგიისათვის
ეს მოვლენა ქართველ ებრაელთა ტრადიციული თარგმანებისათვის ჩვეულებრივია, კერძოდ იგი ენაცვლება დედნისეულ (le) წინდებულს, რომელიც ხშირად კუთვნილებას გამოხატავს.
This phenomenon is usual with the traditional translations of Georgian Jews. In particular, it replaces the le preposition of the original, which often expresses possession.
463.
ქართველოლოგი | ტომი 16, შოთა რუსთველის "ვეფხისტყაოსანი" გერმანულ სკოლებში
ავტორი ნათელს ფენს იმ იდეებს, როგორიცაა სამართლიანობა, მეგობრობა და უპირველეს ყოვლისა სიყვარული, რომელიც პოემის გმირების მოქმედებისა და აზროვნებისთვის მთავარია.
The author sheds light on such ideas as justice, friendship and, in the first place, love, the latter being the main motive of the action and thought of the characters of the poem.
464.
ქართველოლოგი | ტომი 16, შოთა რუსთველის "ვეფხისტყაოსანი" გერმანულ სკოლებში
ამის შემდეგ სასწავლო წიგნებში აღარ ჩანს შოთა რუსთველის სახელი და არც მისი პოემა მსოფლიო ლიტერატურის სიაში. რადგან გერმანიის პოლიტიკური ვითარების ცვლილებების გამო ძველი წიგნები ახლით შეიცვალა, სადაც შოთა რუსთველი და მისი პოემა აღარ შევიდა.
After this date neither Rustaveli’s name nor his poem are to be found in the list of world literature for, owing to the changes in the political situation in Germany, old books were replaced with new ones, in which Rustaveli and his poem were not entered.
465.
ქართველოლოგი | ტომი 16, შოთა რუსთველის "ვეფხისტყაოსანი" გერმანულ სკოლებში
2002 წლიდან შოთა რუსთველის ნაცვლად მე-7 კლასის სახელმძღვანელოში ვხვდებით გივი მარგველაშვილის ნაწარმოებს "ხელთათმანი, რომელიც არ გადაუგდიათ".
From 2002, in place of Shota Rustaveli, in the 7th form textbook we find Givi Margvelaschvili’s work “Der ungeworfene Handschul”.
466.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
(შდრ. აგრეთვე „შემოსვლა ალექსანდრესი“ ქც–ში), თუმცა ალექსანდრე მაკედონელი არასოდეს არ შესულა ქართლში. ამავე დროს არც მქ–ში და არც ქც–ში არც ერთი სიტყვით არ არის ნახსენები პომპეუს დიდის შემოსევა ქართლში, რომელსაც ნამდვილად ჰქონდა ადგილი ძვ. წ. აღ. 65 წ.
(cf. also ‘The appearance of Alexander’ in K’art’lis Cxovreba), though Alexander of Macedon never invaded K’art’li, while the real invasion of K’art’li by Pompey the Great (which took place in 65 B.C.) is not mentioned at all.
467.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
მეფე წამოვიდა იმ ადგილიდან და მივიდა სომხეთის ქვეყანაში.
The king went forth from that place and came to the land of Armenia.
468.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
ალექსანდრე წამოვიდა იმ ადგილიდან და მოვიდა აფრიქიში.
Alexander went forth from that place and came to Afriqi.
469.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
ამჟამად “უცნობი„ თავკიდური aleph-ის i–ნიანი გახმოვანება a-ნიანით შეიცვალა (ისევე, როგორც ბევრ სხვა ნასესხებ გეოგრაფიულ სახელში): Ipiriki > Ipriki > Apiriki.
The initial vowel of this now ‘unknown’ place name with the aleph in anlaut was changed to a: Ifiriqi > Afriqi.
470.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
მეორე მხრით, თავკიდური ალეფის ამოსავალი ი–ნიანი გახმოვანების ა–ნით შეცვლა შესაძლებელი იქნებოდა არაუადრეს მე–5 ს, როდესაც ტვერიის ლიტერატურულმა სკოლამ ივრითულ დამწერლობაში ხმოვნების აღმნიშვნელი დიაკრიტიკული ნიშნები შემოიღო.
By the way, such a ‘correction’ – replacing the initial vowel -i- with -a- became possible since the fifth century A. D. when vowel diacritics had been introduced in the Hebrew script by the literary school in Tverias.
471.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
„ეგვიპტეს მეფის ვაზირი ნ ე ქ ტ ა ნ ე ბ ო, რომელიც ფსევდო–კალისთეს ლიტერატურულ ტრადიციაშია წარმოდგენილი, ებრაულ რომანში შეცვლილია რიგითი ქურუმით, რომელიც ბილდადის ბიბლიურ სახელს ატარებს“.
“Nectanebo, the Egyptian king’s wizard and reputed father, as represented by the literary traditions of Pseudo-Callisthenes, is replaced here [ in an Old Hebrew Romance – C. L.] by a simple magician who bears the biblical name of Bildad”.
472.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
აპიანეს თანახმად, იბერთა მეფე ართოქესი პომპეუსისს კავკასიური ლაშქრობის დროს მეფობდა: „ალბანეთის მეფემ ოროზესმა და იბერთა მეფემ ართოქესმა მტკვართან (Cyrtis) ჩაუსაფრეს მას 70 000 მებრძოლი“.
Appian’s description of the campaign reads: “Pompey pursued Mithridates as far as Colchis. Only Oroses, king of the Albanians, and Artokes, king of Iberians, placed 70,000 men in ambush for him at the Cyrtis”.
473.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
იქ მას თავს დაესხნენ უცნაური მხეცები, რომლებსაც ხუთი რქა ჰქონდათ. მხეცებმა ალექსანდრეს ჯარის დიდი ნაწილი გაანადგურეს.
At that place there ran against the army strange beasts with five horns, which destroyed a great part of the army.
474.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
აპიანეს თანახმად, ეს ბრძოლა პომპეუსის იბერიაში შეჭრამდე, იბერიის, ალბანიასა და სომხეთის საზღვარზე მოხდა: „ალბანელთა მეფემ ოროზესმა და იბერიელთა მეფემ ართოქესმა პომპეუსს 70 000 კაცი ჩაუსაფრეს მდინარე Cyrtis –თან (მტკვართან – კ. ლ.), რომელიც კასპიის ზღვას უერთდება.
According to Appian, this battle took place before the invasion of K’art’li by Pompey: “Only Oroses, king of the Albanians, and Artokes, king of the Iberians, placed 70, 000 men in ambush at the river Cyrtis, which empties into the Caspian Sea.
475.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ვეფხისტყაოსანი - შექსპირის ლიტერატურული წყარო.
შერლის მჭიდრო ურთიერთობა ჰქონდა შაჰ–აბასის წარმოშობით ქართველ დიდ მოხელეებთან. უპირველეს ყოვლისა კი შაჰის უმთავრეს მრჩეველთან და დიდ გენერალთან ალავერდი-ხან უნდილაძესთან.
Sherley had close relations with Shah Abbas’ high officials of Georgian extraction, in the first place with the Shah’s principal adviser and general Alaverdi Khan Undiladze.
476.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ვეფხისტყაოსანი - შექსპირის ლიტერატურული წყარო.
უფრო მეტიც, ეს ურთიერთობა სამეფო თეატრალურ დასსა (უპირველეს ყოვლისა თვით შექსპირსა) და დასახელებულ გრაფებს შორის იმდენად მჭიდრო იყო, რომ როდესაც ესექსის გრაფმა (და მის გვერდით მდგომმა საუთჰამპტონის გრაფმა) დედოფლის წინააღმდეგ შეთქმულება მოაწყო, სამეფო დასიც კი მიიმხრო.
Furthermore, this relationship between the royal troupe (in the first place between Shakespeare himself) and the named earls was so close that when the Earl of Essex (and the Earl of Southampton who sided with him) hatched a plot against the queen, even the royal troupe was won over.
477.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ვეფხისტყაოსანი - შექსპირის ლიტერატურული წყარო.
შეყვარებული მეფის მიერ სატრფოს გარდაცვლილად მიჩნევა და მისი მედიტაცია იმაზე, თვითონაც როგორ წავა იმ ქვეყნად და სხვა (მეფე და არა მეფე); პრინცესის მიერ ტახტის მემკვიდრე ვაჟის თავისთან მიწვევა და სიყვარულის გამოცხადება;
the king in love considers his love dead and his meditation on his own departure from this world (A King and No King). The princess invites the heir to the throne to her place and declares love to him;
478.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ვეფხისტყაოსანი - შექსპირის ლიტერატურული წყარო.
მეფე და არა მეფის მოქმედება, ავტორთა მითითებით, საქართველოში (იბერიაში) ხდება და იბერიის სამეფოს პრინცესას, რომელსაც შეიყვარებს მისი ძმა (როგორც შემდეგ გაირკვევა, ნაშვილები), სახელად ჰქვია პანთეა.
Action in A King and No King according to the author takes place in Georgia (Iberia) and the princess of Iberia, with whom her brother (adopted, as it transpires later) is called Panthea.
479.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ვეფხისტყაოსანი - შექსპირის ლიტერატურული წყარო.
XIX საუკუნის ინგლისურ ლიტერატურულ კრიტიკაში უკვე მკაფიოდ დაისვა საკითხი ინგლისური ლიტერატურის ისტორიაში ბომონტისა და ფლეტჩერის დრამატურგიის ადგილისა და მნიშვნელობის შესახებ.
The question of the place and significance of the dramaturgy of Beaumont and Fletcher in the history of English literature was clearly raised in 19th century English literary criticism.
480.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ვეფხისტყაოსანი - შექსპირის ლიტერატურული წყარო.
ამ კატეგორიულ დასკვნას მითითებულ მონოგრაფიაშივე ახლდა ერთგვარი ყოყმანი, რაც იმით იყო გამოწვეული, რომ ზუსტად არ არის დადგენილი ფილასტერისა და ციმბელინის დაწერის თარიღები.
This categorical conclusion in the cited monograph was accompanied by some hesitation which was caused by the lack of the precise dates of the writing of Philaster and Cymbeline.
წინა შემდეგი