ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
წინა შემდეგი
501.
ქართველოლოგი | ტომი 17, უძველესი ქართული გალობა წმიდა კოლაელ ყრმათა წამებაში
„წმიდა კოლაელ ყრმათა წამებაში” ასახულ ამბავს რომ II საუკუნეში ჰქონდა ადგილი, ამას მოწმობს ის გარემოებაც, რომ ავტორის თქმით, მოსანათლ ყრმებს არ უშვებდნენ ეკლესიაში, ისინი გარეთ მგდომნი ისმენდნენ გალობას.
The story described in "The Nine Martyred Children of Kola" took place in the 2<sup>nd</sup> century which is confirmed by the fact that catechumens were not allowed to enter the church, they listened the hymn outside.
502.
ქართველოლოგი | ტომი 17, შაირობის რუსთველური თეორიის მიმართებისათვის ანტიკურ ტრადიციასთან
ამდენად, ამგვარი თვალსაზრისის დასაბუთებაც, ბუნებრივია, არისტოტელეს სწორედ ეთიკური კონცეფციის გათვალისწინებითაც უნდა მომხდარიყო, და არა მხოლოდ – ესთეტიკურის, მით უმეტეს, რომ თავად არისტოტელე უდიდეს სიკეთედ მიიჩნევს არა პოეზიას, არამედ ფილოსოფიას.
Thus, the argumentation of such viewpoint should naturally take place with account of Aristotle’s precisely ethical conception as well and not only of aesthetic, the more so that Aristotle himself considers not poetry but philosophy to be the highest good.
503.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
გამომდინარე ნათქვამიდან, მიგვაჩნია, რომ ლექსემა „ამაზონ-[ი]“ თავისი წარმოშობით ქართველურია და მასში წინაპოზიციური „მ“ თანხმოვანი, სავარაუდოდ, ბერძნულენოვან სამყაროში სიტყვის სემანტიკური დატვირთვის არცოდნის გამო დაიკარგებოდა;
Hence, I think that by its origin is the lexeme “amazon-[i] Kartvelian and in it the prepositional “m” consonant, could have got lost because of lack of knowledge of the semantic meaning of the word in the Greek-speaking world;
504.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
„საერთოდ, ძველ მწერლებში სავრომატებისა და ამაზონების საკითხი ერთმანეთშია ჩახლართული“.
“Generally at old writers the issue of the Savromats and the Amazons are interlaced in each other”.
505.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
ავტორი, საზოგადოდ, ალექსანდრე მაკედონელის ლაშქრობის ამბებს ყვება და ტექსტის ერთ ადგილას იტყვის:
The author generally tells the stories of march of Alexander Macedonian and on one place he will say:
506.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
„შვილო ჩემო, დაუტევე საყოფელი მამათა შენთა და წაარმოყვანე მამულსა ჩემსა ასპანს, ძმათა ჩემთა თანა“ ან თვით ფარნავაზი იტყვის:
“My son, leave the place of your fathers and take me to my patrimony to Aspana, to my brothers “ or Parnavaz himself says:
507.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
და არა მხოლოდ შედგა, არამედ ლაშქრობდნენ კიდეც სხვათა ქვეყანაზე და იპყრობდნენ არა მხოლოდ მახლობელ [ქვეყნებს], ისე რომ აღწევდნენ ეხლანდელ იონიამდე, არამედ ზღვით გზავნიდნენ ლაშქარს ატიკამდე?
and not only subsist, but make inroads upon the territory of other people, and obtain possession not only of the places near them, and advance even as far as the present Ionia, but even despatch an expedition across the sea to Attica?
508.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
„ყველაზე უფრო ნაყოფიერ და სანდო ისტორიკოსად“ [ს. ყაუხჩიშვილი] შეფასებული ბიზანტიელი მწერალი განსაკუთრებულად დაინტერესებულა ამაძონი ქალების წარმომავლობით და მათი „დაბადების ადგილად“ კავკასია მიუჩნევია.
The Byzantine writer acknowledged as “the most fruitful and reliable historian” [S.Qaukhchishvili], seems to have special interest in the origin of the Amadzon women considering the Caucasus “as the place of birth”.
509.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
„...მე ვფიქრობ ამაზონების შესახებ ყველაზე უფრო ახლოს არიან ისინი, რომელნიც ამბობენ, რომ არასდროს არ არსებულა ვაჟკაცური ქალების გვარი და მხოლოდ კავკასიონის მთაში ადამიანთა ბუნება ვერ უკუაგდებდა საკუთარ კანონებს, არამედ რომ ბარბაროსებმა გამოილაშქრეს ამ ადგილებიდან აზიაზე დიდძალი ჯარითა და თავიანთი ცოლებითურთ და, დაიბანაკეს რა მდინარე თერმოდონტის ირგვლივ, დასტოვეს იქ ცოლები, ხოლო თვითონ აზიას შეესივნენ;
“… I think that while considering the Amazons those are closer to the truth who say that “there never existed the family name of the manly women and only in the Caucasus mountain the nature of a man could not reject its own laws, but the Barbarians have marched from these places to Asia with many armies and their wives and having, encamped around the Thermodon, abandoned their wives and they themselves invaded Asia;
510.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
გვიმარონი (ადგილი, სადაც გვიმრა იზრდება);
gvimaroni (place where fern grows);
511.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
ჭორთონა (ადგილი, სადაც ახლად აყრილი წვრილი ხეები იზრდება, მაგ., მურყნისა ანუ თხმელასი თუ სხვ. რისამე)...
Chortona (place where young newly sprouted trees grow, e.g.
512.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
ამრიგად, ჭანური წარმოშობის –ონ’ი, რომლის „მაგივრობას ქართულში –იან და –იერ მაწარმოებლები ეწევა; უფრო იშვიათად კი:
Thus, the -on of Chan origin “which is replaced in the Georgian language by the –ian and – ier derivatives, and more seldom as:
513.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
უძველეს ქართულ წყაროთა უქონლობის გამო, იძულებულნი ვართ კვლავ ბერძნულ საისტორიო ცნობებს მივმართოთ, რომელთა შორის ჰეროდოტეს „ისტორია“ იქცევს ყურადღებას.
Because of lack of Old Georgian historical sources, we are obliged to address again Greek historical reports among which Herodotus’ “History” claims attention.
514.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
საფიქრებელია, რომ შუა აზიაში ომების დროს, ამ მანანდის (გამეფებამდის პეროზს ორ წელიწადს მოუხდა თავის უფროს ძმასთან ჰორმიზდთან ბრძოლა), ირანელებმა ყურადღება მოადუნეს გადასასვლელების დაცვაზე.
It is conceivable that during wars in Central Asia or till then (before ascending the throne, Peroz had to fight for two years with his elder brother Hormiz), the Persians slackened the attention while defending the passes.
515.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
გასაკუთრებით თვალშისაცემია ფუძის (ალბათ, რთული ფუძის) წინა ნაწილი „ოჲორ“ [ჰეროდოტე] და „იურო“ [პანიონელი] (მეორე ფუძეში „რ“-სა და „ო“-ს მეტათეზისის კვალი იკითხება) და ეს კი, თავის მხრივ, პირდაპირ უნდა მიემართებოდეს მდ. იორ’ს, *როგორც მამაცთა მდინარეს (იორი - მდინარე აღ. საქართველოში; სათავეს იღებს კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე) ჰეროდოტეს „ისტორიაში“ დაცული სკვითური წარმოშობის ფორმიდან კი ქართულ „იორ’ს“ მხოლოდ წინაპოზიციური „ო“ ხმოვანი აკლია; რომლის დაკარგვაც ნასესხებ სიტყვაში ქართულ ნიადაგზე ადვილად მოხდებოდა.
Especially noticeable is the first part “Oior” [Herodotus] of the stem (probably that of complex stem)and “Yuro” [in the second stem a trace of metathesis of “r” and “o” is tracable) and it, in turn must refer to the river Iori, “as the river of brave men (Iori – a river in Eastern Georgia, taking its source on the south slope of the Caucasus) and from the form of Scythian origin, preserved in the “History” of Herodotus, the Georgian (?) “Iori” lacks only the prepositional “o”, loss of which in a borrowed word could easily happen.
516.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
ასეთ შემთხვევაში გამოდის, რომ მდ. ივრის ხეობა ამაზონელთა ლოკალიზაციის ერთ-ერთი ადგილი მაინც უნდა ყოფილიყო, სხვა მხრივ, მდ. იორ’ი (‹— ოირ’ი ‹— ოირო) ამ სახელდებას ვერ მიიღებდა.
In such a case it follows that the Iori valley must have even at least one place for the localization of the Amazons. Otherwise, the Iori (‹— Ior’i ‹—Ioro) could not receive this designation.
517.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
კერძოდ, ვგულისხმობთ იმას, რომ დასახელებულ სახელდებას წინაპოზიციური „მ“ თანხმოვანი უნდა აკლდეს (ქართ.*მამაც-ონ-[ი] —› ბერძნ. *ამაც-ონ —› ამაზ-ონ//ამაძ-ონ);
In particular, I mean that the mentioned name must lack the prepositional “m” consonant (Georgian “mamac-on-[i]—›Greek “amatc-on—›amaz-on//amadz-on);
518.
ქართველოლოგი | ტომი 17, გრიგოლ ნოსელის თხზულება ეფთვიმე ათონელის თარგმანში
მრავალი ბერძნულ-ქართული ტექსტუალური პარალელის მოხმობით გამოკვლევის ავტორი დაასკვნის, რომ აბსოლუტურად უმრავლეს შემთხვევებში ტექსტის შემოკლება ეფთვიმეს მიერ გამოწვეულია იმავე მიზეზით _ ქართველი მკითხველისათვის ტექსტის გამარტივების და ასევე სტილური ლაკონურობის მიზეზით.
By quoting many Greek and Georgian textual parallels, the author draws the conclusion that in an overwhelming majority of cases the abbreviation of the text is done for the same purpose: to simplify the text for the Georgian reader and be stylistically laconic.
519.
ქართველოლოგი | ტომი 17, გრიგოლ ნოსელის თხზულება ეფთვიმე ათონელის თარგმანში
ზოგჯერ მას უცვლელად გადმოაქვს გრიგოლ ნოსელისეული ბიბლიური ციტატა და არ იყენებს უკვე არსებულ ქართულ თარგმანს, ზოგჯერ წმ. გრიგოლ ნოსელის პერიფრაზს ბიბლიურ ტექსტისა იგი ცვლის წმინდა წერილის ქართულ რედაქციებზე დაყრდნობით.
At times he borrows Gregory’s biblical quotation, without using the available Gerogian translation; at other times he replaces Gregory’s periphrasis of the biblical text on the basis of the Georgian recensions of the Scripture.
520.
ქართველოლოგი | ტომი 17, გრიგოლ ნოსელის თხზულება ეფთვიმე ათონელის თარგმანში
და რაც განსაკუთრებით საინტერესოა წმ. ეფთვიმე მთაწმინდელი ზოგჯერ, კონტექსტიდან გამომდინარე, გრიგოლ ნოსელის მიერ დამოწმებულ სიტყვებს უნაცვლებს სხვა ციტატას წმინდა წერილიდან.
And which is especially interesting, St. Euthymius occasionally – proceeding from the context - replaces the words quoted by Gregory with another quotation from the Bible.
წინა შემდეგი