ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
9141.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 13
ალ-მამუნის ლაშქრობის ერთ-ერთი მოწმე ამბობს: გაჩერების ადგილას, გზის ორივე მხარეს მხედართა ორი რიგი იდგა მარჯვენა მხარის რიგი შედგებოდა 100 თურქი მხედრისაგან. მარცხენა მხარის რიგი შედგებოდა 100 „სხვა“ მხედრისგან (ანუ არაბებისაგან) ყველანი საბრძოლოდ იყვნენ მზად და ალ-მამუნის მოსვლას ელოდნენ შუადღე იყო და საშინლად ცხელოდა. როდესაც ალ-მამუნი მოვიდა ამ ადგილს, ნახა, რომ თურქები, 3-4 კაცის გამოკლებით, საკუთარ ცხენებზე იყვნენ ამხედრებული, ხოლო „სხვა ჯგუფის“ მეომრები მიწაზე მიგდებულიყვნენ.
One observer of al-Ma’mun’s campaigns saw two lines of horsemen on both sides of the road near the halting place, the line on the right-hand side of the road was composed of 100 Turkish horsemen. The line on the left-hand side of the road was composed of 100 horsemen of “others” (i.e., Arabs) All were arrayed in battle-order, awaiting the arrival of Ma’mun, it was midday and the heat became intense. When Ma’mun reached the place he found all the Turks sitting on the backs of their horses, with the exception of three or four, whereas “all that medley" have thrown themselves on the ground.
9142.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 14
თავის ნაშრომში მუქადდიმა, იბნ ხალდუნი ამბობს: როდესაც [აბასიანთა] სახელმწიფო დაკნინებაში ჩაეფლო და ფუფუნების ნაცვლად გასაჭირისა და უძლურების სამოსლით შეიმოსა, იგი დაამხვეს წარმართმა თათრებმა, მათ გააუქმეს ხალიფას თანამდებობა და წაშალეს აბასიანთა მიწების ბრწყინვალება, რწმენის ადგილას ურწმუნოება დაამკვიდრეს, რადგან მორწმუნე ხალხს, ჩაძირულს თვითმინიჭებულ პრივილეგიებსა და ფუფუნებაში, დაკავებულებს თავიანთი სიამოვნებით, ენერგიის დეფიციტი გაუჩნდათ და დაუძლურდნენ თავიანთი ქვეყნის დაცვის საქმეში, მოიშორეს "სიმამაცის კანი" და ვაჟკაცობის სიმბოლოები, შემდეგ, ღვთის წყალობით მოხდა ისე, რომ მან სარწმუნოება გადაარჩინა, დაუბრუნა რა მომაკვდავს სუნთქვა, აღადგინა ეგვიპტის სამფლობელოში მუსლიმთა ერთიანობა, შეინარჩუნა წესრიგი და დაიცვა ისლამის კედლები.
In his work called Muqadimmah, Ibn Khaldun says the following: When the [Abbasid] state was drowned in decadence and luxury and donned the garments of calamity and impotence and was overthrown by the heathen Tatars, who abolished the seat of the Caliphate and obliterated the splendor of the lands and made unbelief prevail in place of belief, because the people of the faith, sunk in selfindulgence, preoccupied with pleasure and abandoned to luxury, had become deficient in energy and reluctant to rally in defense, and had stripped off the skin of courage and the emblem of manhood—then, it was God’s benevolence that He rescued the faith by reviving its dying breath and restoring the unity of the Muslims in the Egyptian realms, preserving the order and defending the walls of Islam.
9143.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 14
ილხანებთან ბრძოლების დასაწყისში მამლუქებმა აიუბიდების დინასტია ჩამოაგდეს და თავად იპყრეს ხელთ მართვის სადავეები, მათი პირველი სულთანი ბეიბარსი გახდა.
The Mamluks had displaced the Ayyubids and taken power in their own right at the beginning of the war with the Ilkhanids, with Baybars as their first sultan.
9144.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 14
მამლუქებისგან განსხვავებით, რომლებიც ევროპული ან თურქული წარმოშობის იყვნენ, საჭურისები შეიძლებოდა ყოფილიყვნენ ნუბიიდან ან იმპერიის უკიდურესი სამხრეთიდან ჩამოყვანილი შავკანიანი აფრიკელებიც.
Unlike the Mamluks, who were almost all Turkish or European, the eunuchs could be black Africans recruited from Nubia or other places to the south of the empire.
9145.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 14
მამლუქების სახელმწიფო სტრუქტურის მეორე მნიშვნელოვანი ნაკლი უზენაესი პოლიტიკური ხელისუფლების არარსებობა იყო.
The second key defect in the structure of the Mamluk state was the lack of an overarching political authority.
9146.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 14
მორალური კავშირები, რომლებიც მამლუქებს წინა სულთნებთან ჰქონდათ, ეკონომიკურმა გათვლებმა ჩაანაცვლა.
The moral ties that had bound the Mamluks to earlier sultans were replaced by a purely economic calculus.
9147.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 14
მიზეზი, რის გამოც ეს ელიტები ძალაუფლებას ესწრაფვიან, პირველ რიგში სწორედ ამ ეკონომიკურ რენტაზე თავისუფალი წვდომის სურვილია.
The reason these elites seek power in the first place is the access that power gives them to economic rents.
9148.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 14
შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ სავაჭრო კაპიტალიზმი ეგვიპტეში აკვანშივე ჩაახრჩვეს სწორედ იმ დროს, როცა მან გასავალი პოვა ისეთ ქვეყნებში, როგორებიც იყო ჰოლანდია, იტალია და ინგლისი.
It is possible to speculate whether commercial capitalism was thereby smothered in its crib in Egypt, just at a moment when it was beginning to take off in other places such as Italy, the Netherlands, and England.
9149.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 14
მამლუქების კავალერია საკუთარი ღირსებისათვის შეუფერებლად მიიჩნევდა ცეცხლსასროლი იარაღს გამოყენებას, თანაც მათ რკინასა და სპილენძზე წვდომაც შეზღუდული ჰქონდათ.
The Mamluk cavalry found the use of firearms beneath their dignity, and the regime was constrained by its lack of access to iron and copper deposits.
9150.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
საფრანგეთის მეფეს კი ურიცხვი პატარა მბრძანებელი ახვევია გარს, რომლებსაც ოდითგანვე აღიარებენ და თაყვანს სცემენ მათი ქვეშევრდომნი.
But the king of France is placed in the midst of an ancient multitude of lords, acknowledged in that state by their subjects and loved by them.
9151.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
თურქი ბეის (გუბერნატორის) მსგავსად, რომელიც სანჯაკს მართავდა, საფრანგეთის მეფემაც დააწესა ინტენდანტის (თანამედროვე პრეფექტის წინამორბედი) თანამდებობა, რათა უშუალოდ პარიზიდან ემართა ადგილობრივი საგვარეულო ელიტები.
Like the Turkish bey (governor) governing a sanjak, the French king sent out intendents—the forerunners of modern prefects—from Paris to administer the kingdom directly in place of the local patrimonial elites.
9152.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
ოჟიე გისლინ დე ბუსბეკი, საღვთო რომის იმპერატორის – კარლ V-ის მიერ სულეიმან ბრწყინვალეს კარზე მივლენილი ელჩი, აღნიშნავდა, რომ „კეთილშობილი სისხლის“ მქონე დიდებულების არარსებობა საშუალებას აძლევდა სულთანს თავისი მონები მათივე შესაძლებლობების მიხედვით დაეწინაურებინა.
Ogier Ghiselin de Busbecq, ambassador of Holy Roman Emperor Charles V to the court of Suleiman the Magnificent, noted that the lack of a blood nobility allowed the sultan to pick his slaves and advance them according to their abilities.
9153.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
ოსმალთა სისტემის ყველაზე დიდი სისუსტე, რამაც იგი პოტენციურად ნაკლებად მდგრადი გახადა იმდროინდელ ევროპულ მონარქიებთან შედარებით, იყო კარგად ჩამოყალიბებული მაიორატის უფლებისა ან მემკვიდრეობის განსაზღვრის სხვა პროცედურების არარსებობა.
One great vulnerability of the Ottoman system that made it potentially less stable than contemporaneous European monarchies was the lack of a well-established system of primogeniture or other procedures for determining succession.
9154.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
მეჰმედ III-მ ძალაუფლების ხელში ჩასაგდებად საკუთარი 19 ძმა დასაჯა სიკვდილით.
Mehmed III had his 19 brothers executed in the palace when he seized power.
9155.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
მან წერტილი დაუსვა სულთნის ვაჟების სხვადასხვა პროვინციაში მივლენის ტრადიციას და ამის ნაცვლად ისინი სასახლის სპეციალურად გამოყოფილ ადგილში ჰყავდათ პატიმრებივით გამომწყვდეული.
He ended the practice of sending his sons out to the provinces, instead keeping them trapped in a special quarter of the palace where they lived as virtual prisoners.
9156.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
თუმცა ხელისუფლების მემკვიდრეობით გადაცემის ინსტიტუციონალიზებული მექანიზმის არარსებობამ დიდი პრობლემები შეუქმნა სახელმწიფოს, გახადა რა იმპერია მოწყვლადი საგარეო საფრთხეების მიმართ ძალაუფლებისათვის მიმდინარე შიდა დაპირისპირებების პერიოდში და ზედმეტი გავლენა მისცა სისტემის ისეთ სუბიქეტებს, როგორებიც იანიჩრები იყვნენ, რომლებიც თავდაპირველად მხოლოდ და მხოლოდ სულთნის აგენტებად მოიაზრებოდნენ.
But lack of an institutionalized mechanism for succession also created great weaknesses, leaving the empire vulnerable to foreign threats during succession struggles and giving undue influence to actors in the system like the Janissaries who were supposed to be no more than agents of the sultan.
9157.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
პირველ რიგში, ოსმალეთის იმპერიის სულთანი ვალდებული იყო, დაეცვა რელიგიური სამართალი – შარიათი როგორც თეორიაში, ასევე პრაქტიკაშიც.
In the first place, the Ottoman sultan was bound by Muslim religious law—the sharia—both in theory and in practice.
9158.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
გარდა ამისა, იკლო ახალი ქრისტიანული ტერიტორიების შემოერთებამაც, რამაც შეამცირა სამხედრო მონათა ნაკადიც.
And the lack of new Christian territories reduced the influx of new slaves under the devshirme.
9159.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
მხოლოდ მწირი მტკიცებულება არსებობს იმის თაობაზე, რომ ოსმალეთის ტერიტორიაზე ძვირფასი ლითონების ახალი ზოდები შედიოდა, პირიქით, ხელისუფლებამ არაერთხელ შეამცირა ლითონის ფულის ფასი ვერცხლის რეზერვების ნაკლებობის გამო.
There is little evidence of new bullion coming into the Ottoman lands; in fact, the government had to repeatedly debase its coinage for lack of silver.
9160.
პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 15
პატრომონიალიზმი, რაც ადრე სასახლის პოლიტიკის ყველაზე ზედა დონეზე იყო შეზღუდული, ახლა უკვე მთელ სისტემას მოედო.
Patrimonialism, which had formerly been restricted only to the higher levels of palace politics, now spread throughout the system as a whole.