ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
წინა შემდეგი
181.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწის ენა
In Gelati were finalized the theoretical foundations of translation of philosophical texts and the Georgian philosophical-theological language and style, as well as formal-semantic system of philosophical-theological terminology was clearly formed.
საბოლოოდ შემუშავდა თეორიული საფუძვლები ზუსტი, ადეკვატური თარგმანისა და ქართული თეოლოგიური ენისა, დამუშავდა და ჩამოყალიბდა ქართული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ენა და სტილი, საფუძველი დაედო ქართული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის ფორმალურ-სემანტიკურ სისტემას.
182.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწის ენა
Evidently, with the purpose of achieving a greater degree of precision, Arsen Iqaltoeli made a second translation of Damascenes’ "Dialectics" and the "Exposition" (Eprem himself tells us in his colophon, that while translating those works of Damascene, his helper was Arsen Iqaltoeli).
როგორც ჩანს, ტერმინოლოგიის სრულყოფის მიზნით, არსენ იყალთოელმა ხელახლა თარგმნა დამასკელის „დიალექტიკა” და „გარდამოცემა” (თვით ეფრემ მცირე გვაუწყებს თავის „ანდერძში”, რომ დამასკელის ამ თხზულებათა თარგმნისას მისი „ძალმწე” არსენ იყალთოელი ყოფილა);
183.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწის ენა
In the first period of Ioane Petritsi's literary activities, his translation of Nemesius of Emesa's "On Human Nature" still bears conspicuous traits of Arsen's style.
იოანე პეტრიწის მოღვაწეობის პირველი პერიოდის, ნემესიოს ემესელის ანთროპოლოგიური ხასიათის ტრაქტატის, „ბუნებისათვის კაცისას” თარგმანს განსაკუთრებით ატყვია არსენ იყალთოელის სტილის გავლენა.
184.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწის ენა
Through his translation of Proclus’ "Elements of Theology", Petritsi systematized Georgian philosophical-theological terminology and created rigorously elaborated Georgian scientific language, formal-semantic system of terminology.
იოანე პეტრიწის მიერ, პროკლე დიადოხოსის ”Stoiceiwsiς Qeologikh” – „თეოლოგიის საფუძვლების” თარგმნა-კომენტირებას შედეგად მოჰყვა ქართული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის სისტემაში მოყვანა, მკაცრად დამუშავებული ქართული მეცნიერული ენის – ტერმინოლოგიის ფორმალურ-სემანტიკური სისტემის შექმნა.
185.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწის ენა
It is frequently used by Ephrem Mtsire in his translation of the Corpus Dionysiacum.
მეტად ფართოდ აქვს იგი გამოყენებული ეფრემ მცირესაც თავის ფილოსოფიური ხასიათის თხზულებათა თარგმანებში სწორედ ტერმინების საწარმოებლად.
186.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწის ენა
The Grecisms in syntax is a familiar feature of the Old Georgian translated texts, among them of the Old Georgian translation of the Four Gospels.
გრეციზმები სინტაქსის სფეროში ჩვეულებრივია ძველი ქართული ენის ბერძნულიდან თარგმნილი ძეგლების ენაში და მათ შორის, ქართულ სახარება-ოთხთავში.
187.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ქართული ჰიმნოგრაფია
Giorgi of Mtatsminda is the author of other hymnographic collections, such as Zatikni, Great Lents, where he introduced the translation of The Great Canon by Andrew of Crete; sticheria to be chanted on holidays throughout the year, and iambi added for the New Testament.
გიორგი მთაწმიდელს ეკუთვნის სხვა ჰიმნოგრაფიული კრებულებიც: ზატიკნი; დიდნი მარხვანი, რომელშიც ანდრია კრიტელის დიდი კანონის თარგმანი შეიტანა; სტიქარონნი საწელიწდონი დღესასწაულისანი, ახალი აღთქმისთვის დართული იამბიკოები.
188.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ქართული ჰიმნოგრაფია
In the 12th century the religious and philosophical nature of Georgian chant was elaborated depth on and expanded by Ioane Petritsi in his summary written for the list of the definitions made for the Georgian translation of Proclus Diadochus work. Thereby, Ioane Petritsi separated three voices in Georgian chant: mzakhr (first), zhir (second) and bam (third).
XII ს-ში ქართული გალობის მრავალხმიანობის საღვთისმეტყველო-ფილოსოფიური ბუნება განაზოგადა იოანე პეტრიწმა პროკლე დიადოხოსის თხზულების ქართული თარგმანისათვის დაწერილ განმარტებათა ბოლოსიტყვაში, რომელშიც პეტრიწმა ქართულ გალობაში სამი ხმა გამოყო: მზახრ (პირველი), ჟირ (მეორე), ბამ (მესამე).
189.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
In this research, I rely on the Par. Georg.5 - the unique manuscript-anthology containing all three translations of the Great Canon. The first part of this manuscript is dated to the 60s of the 12th century A.D., and it contains Ekvtime’s and Giorgi’s translation of the Great Canon.
ამჯერად ვსარგებლობ ამ ძეგლის სამივე ქართული თარგმანის შემცველი უნიკალური კრებულით - Par. georg. 5-ით, რომლის პირველი ნაწილი თარიღდება მე-12 ს.-ის 60-იანი წლებით და შეიცავს „დიდი კანონის“ ექვთიმესა და გიორგის თარგმანებს.
190.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
The second part of the manuscript (comprised in the 80s of the 12th century A.D.) contains Arsen Iqaltoeli’s translation of the Great Canon.
კრებულის მეორე ნაწილში (შედგენილია მე-12ს.-ის 80-იან წლებში) შესულია ძეგლის არსენ იყალთოელისეული თარგმანი.
191.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
In volume, Ekvtime Mtatsmideli’s translation of the Great Canon is almost identical to the original text. However, his translation still leaves a sense of dissatisfaction due to both his treatment of paradigmatic biblical images and the liberty he has taken in his handling of the mode and hirmi of the Great Canon.
ექვთიმე მთაწმიდელის თარგმანი “დიდი კანონისა’’ მოცულობით თითქმის იდენტურია ანდრია კრიტელის ტექსტისა და თუ მაინც რჩება უკმარისობის განცდა მისი თარგმანის გამო, ეს გამოწვეულია მთარგმნელის დამოკიდებულებით ბიბლიური პარადიგმული სახეების მიმართ. აგრეთვე, “დიდი კანონის’’ ხმისა თუ ძლისპირებთან მიმართებაში გამოჩენილი თავისუფლებით.
192.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
Once more drawing on contemporary classification, we can describe his method of translation as “formal equivalent.” In the end, Arsen Iqaltoeli produced a nearly exact translation of the Great Canon.
მთარგმენლობით მეთოდს, რომელსაც იგი ეფუძნება, დღეს ფორმალური ეკვივალენტის ტიპს მიაკუთვნებენ, შეიძლება ითქვას, რომ არსენ იყალთოელმა შექმნა ”დიდი კანონის” ზუსტი, იდენტური თარგმანი, ერთგვარი ორეული დედნისა.
193.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
The fact that Arsen Iqaltoeli is loyal to the original text and follows it precisely is confirmed by both the old Slavonic and the New Georgian translation of Andrew of Crete’s Great Canon.
გიორგი მთაწმიდელი რომ უაღრესად ერთგულად მიჰყვება ტექსტს, ამას ამოწმებს ძეგლის სლავური თარგმანებიც და ამასთანავე, ძველი ბერძნულიდან ახალ ქართულ ენაზე გადმოღებული “დიდი კანონი’’ ანდრია კრიტელისა.
194.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
This part contains almost the complete edition of Giorgi Mtatsmideli’s translation of the Triodion (Markhvani), as well as the beginning part of his edition of Zatiki, the Triodion (The Pentekostarion, the Easter hymns). These two manuscripts should have been parts of one book, Markhvan-Zatiki (an anthology containing both the Lenten and the Easter Hymns), before they were included in the Georg.5 manuscript.
ეს ნაწილი შეიცავს გიორგი მთაწმიდელის რედაქციის თითქმის სრულ მარხვანს და მისივე რედაქციის ზატიკის დასაწყისს, რაც თავდაპირველად – გეორგ.5-ის შედგენამდე ერთ წიგნად – მარხვან-ზატიკად უნდა არსებულიყო.
195.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
The Parisian text of Giorgi Mtatsmideli’s translation of the Great Canon includes an added inscription that states as follows: “In the Name of the Lord, these Great Hymns, [are] told by Andrew of Crete, and translated by us, Giorgi Mtatsmideli, for the second time”.
პარიზულ ტექსტს გიორგი მთაწმიდელის მიერ თარგმნილი ”დიდი კანონისა” უძღვის ასეთი ზედწარწერა: "სახელითა ღმრთისაჲთა. ესევე დიდნი გალობანი ანდრეა კრიტელისა თქმულნი და ჩუენ, გიორგი მთაწმიდელისა მიერ, მეორის გუერდსა აღწერილნი’’ (მეორეჯერ თარგმნილი).
196.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
We have found the postscript with the analogous information in the other manuscript that also contains Giorgi’s translation of the Great Canon.
ანალოგიური ინფორმაციის შემცველ მინაწერს მივაკვლიეთ ”დიდი კანონის” გიორგისეული თარგმანის შემცველ სხვა ხელნაწერშიც.
197.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
In both, the Georgian texts of the Great Canon are accompanied by Ekvtime’s translation of the “Hymn of Praise.”
ორივეგან ”დიდი კანონის” თარგმანებას ექვთიმე მთაწმინდელის ”აქებდითსა” აგვირგვინებს.
198.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
The study of the Georgian manuscripts containing the Great Canon reveals that Ekvtime’s translation of the above-mentioned sticharion is included in all of them.
”დიდი კანონის” შემცველ ადრინდელ თუ მოგვიანო ხანის ხელნაწერებზე დაკვირვებამ ცხადყო, რომ ყველგან შეტანილია ექვთიმეს თარგმანი აღნიშნული სტიქარონისა.
199.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
In the Jer. 61, which contains Arsen Iqaltoeli’s translation of the Great Canon and concludes with Ekvtime’s translation of the “Hymn of Praise,” a notice made by the scribe is included as well: “Although they have the new stichera, we still wrote the old one”. We found the new translation of the “Hymn of Praise” in the A147 manuscript.
იერ.61-ში კი, რომელიც შეიცავს ”დიდი კანონის” არსენ იყალთოელისეულ თარგმანს და მთავრდება ექვთიმეს თარგმნილი ”აქებდითსათი”, გვხვდება გადამწერის შენიშვნა: ”ამათ ახალთა აქებდითსა ააქუს, ჩუენ ეგრეცა დაუწერეთ ძუჱლთაგან’’.”აქებდითსას” ახალ თარგმანს მივაკვლიეთ A147 ხელნაწერში.
200.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ანდრია კრიტელის დიდი კანონის ქართული თარგმანები და კანონის, როგორც ჟანრის ჩამოყალიბების რამდენიმე ასპექტი
It is not known who completed the new translation of this sticharion.
ვინ არის ამ სტიქარონის ახალი მთარგმნელი, არაა ცნობილი.
წინა შემდეგი