ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
წინა შემდეგი
261.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ჰიმნი თბილისის აღების შესახებ ვარდას კრებულიდან
წერილები ჯალალ ედ-დინის ჯაშუშებმა აღმოაჩინეს.
The letters were captured by Jalāl ad-Dīn’s agents.
262.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ჰიმნი თბილისის აღების შესახებ ვარდას კრებულიდან
მათ მატიანეთა თანახმად, სულთანი შალვას პატივით მოეპყრო და ეს უკანასკნელიც მას თბილისის აღებაში დახმარებას დაჰპირდა.
According to them the sultan treated Shalva with respect, and the latter promised to help him in capturing Tiflis.
263.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ჰიმნი თბილისის აღების შესახებ ვარდას კრებულიდან
ახ. წ. 1244 წელს ხვარაზმელებმა დალაშქრეს სირია, პალესტინა, აიღეს იერუსალიმი და ქრისტიანი მოსახლეობის უმრავლესობა გაწყვიტეს.
It was in 1244 AD that the Khorasmians undertook a raid to Syria, Palestine, and having captured Jerusalem killed most of the Christian population.
264.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ჰიმნი თბილისის აღების შესახებ ვარდას კრებულიდან
არაა გამორიცხული, ხვარაზმელთა სამეფო მისი დედაქალაქით თავრიზში ქრისტიანულ მეზობელ ქვეყნებს სპარსელთა სამხედრო თვალსაზრისით გაძლიერების მაჩვენებლად აღექვათ. სწორედ ეს ტენდენციაა, სავარაუდოდ, ჰიმნში ასახული.
The Khorasmshahs’ state with its capital at Tabriz could be perceived by the Christian neighbours as a sort of Persian military Renaissance, which might be reflected in the hymn.
265.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ჰიმნი თბილისის აღების შესახებ ვარდას კრებულიდან
აგიოგრაფიულ ნაწარმოებებში, რომლებიც ლეგენდებს ეფუძნება, შალვას შეპყრობის აღწერა ძალიან ჰგავს ჰიმნისეულ აღწერას.
In Shalva’s hagiography based on the legends, his captivity is described in terms very similar to the hymn under discussion.
266.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ჰიმნი თბილისის აღების შესახებ ვარდას კრებულიდან
ამგვარ მოსაზრებას “კატასტროფების ამსახავ” ჰიმნთა ჯგუფში შემავალი ამყარებს კიდევ ერთი, კერძოდ მეორე ჰიმნი იერუსალიმის აღების შესახებ, რომელიც თ. ნოლდეკემ გამოსცა.
This suggestion is also confirmed by another hymn, also within the same “catastrophe” group, namely the second one on the capture of Jerusalem, published by Th. Nöldeke.
267.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწი და მისი ფილოსოფიურ-თეოლოგიური პროექტი
ეს სახელები გამოხატავენ გარკვეული მსოფლმხედველობითი სტერეოტიპების გარღვევას, ტრადიციის ჩარჩოებიდან გამოსვლას, ტრადიციის მოდიფიკაციას ახალი ცოდნისა და გამოცდილების შუქზე.
Those names signify breaking through certain world-view stereotypes, escaping frames of tradition, modifying the tradition through the light of new knowledge and experience.
268.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწი და მისი ფილოსოფიურ-თეოლოგიური პროექტი
ზემოთ ვთქვი, რომ პეტრიწის აზრით სამყაროს სტრუქტურა და მისი უხილავი საფუძვლები შემეცნებადია, მაგრამ უფრო ზუსტი იქნება თუ ვიტყვით, რომ ადამიანი მოვალეცაა შეასრულოს ეს შემეცნებითი აქტი, რადგან ყველაზე პრინციპულად სწორედ შემეცნების ამ დიალექტიკური უნარით განსხვავდება ადამიანი პირუტყვებისაგან.
I have mentioned above, that in Petritsi’s vision the structure of the universe and its invisible foundations are cognizable, however it will be more exact to say that human being is also obliged to perform this intellectual act, because most principally exactly through this dialectical capacity a human being differs from beasts.
269.
ქართველოლოგი | ტომი 19, იოანე პეტრიწი და მისი ფილოსოფიურ-თეოლოგიური პროექტი
მაგრამ დიალექტიკური უნარის ამოქმედებას სჭირდება ზუსტი ცნებითი აპარატი, მწყობრი ტერმინოლოგიური სისტემა, მეტაფიზიკისთვის ადექვატური ტექნიკური ენა.
However, the activation of the dialectical capacity requires an exact conceptual apparatus, an orderly terminological system, a technical language adequate to metaphysics.
270.
ქართველოლოგი | ტომი 16, ორი შეხვედრა (გრიგოლ რობაქიძესა და კიტა ჩხენკელთან)
მეორე დილით წითელი ჯვრის თავსაბურავიანმა ქართველმა ქალმა ბ-ნი გრიგოლის გამოგზავნილი თაიგული გადმომცა და მითხრა, თავად ძალიან ავად შეიქნა და მოსვლა ვერ შესძლოო.
But next morning a Georgian woman with a Red Cross cap handed me a garland sent by Dear Grigol, saying: "He felt very ill and failed to come".
271.
ქართველოლოგი | ტომი 17, უცნობი ჯორჯ (გიორგი) პაპაშვილი
როგორც თავად გაიხსენებს, არავინ უთვალთვალებდა, არავინ აჩერებდა ბრიყვული შეკითხვებით, თითქოს უჩინმაჩინის ქუდი ეხურა და ისე დადიოდა და მთავარი ამონარიდი ტექსტიდან:
As she recalls, no one watched her, no one stopped her with silly questions; as if she walked with an invisible cap on her head, and what is most important, here is an excerpt from her text:
272.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
ბერძნული დედანი ამ კონტექსტში გვიჩვენებს სიტყვას apolilrasko // apolilraskon, რაც „გაქცეულს“ ნიშნავს და ივრითზე ‘a r i k სიტყვით ითარგმნება: „’arik - გაქცეული, უმთავრესად, ჯარიდან გაქცეული“.
The Greek original in the context shows apolilrasko // apolilraskon, i. e. ‘run away, escape’ and in Hebrew: ‘arik – deserter, defector’.
273.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
რომანშიც ქართინიას დედაქალაქის სახელი – ა რ ი კ – სწორედ ayn-ით არის წარმოდგენილი და ამდენად ბერძნული დედნის სათანადო სიტყვის თავისებურ სემანტიკურ გააზრებას წარმოადგენს. ქართულ ქრონიკაში კი ტრანსლიტირებული ივრითული ფორმა მეფის სახელად არის გაგებული.
The name of the ‘capital’ of C’art’inia, Arik (with the ‘ayn’ in anlaut) turns out to be a Hebrew semantical imterpretation of the Greek word meaning ‘run away’, while in the Georgian Chronicle one can see a transliteration of the Hebrew form.
274.
ქართველოლოგი | ტომი 17, ალექსანდრე მაკედონელის რომანი როგორც მოქცევაი ქართლისა-ს ქრონიკის ერთ-ერთი წყარო
ტყეში ბრძოლა კი გაიმართა მოგვიანებით, 65 წ., არმაზთან და იბერთა მეფის არტაგის წინააღმდეგ: „ართოქესი გადავიდა პელორზე, ამ მდინარეზეც დაწვა ხიდი და გაიქცა. დარჩენილი მეომრების ნაწილი მოიკლა შეტაკებაში, ზოგი კი მდინარეზე გადასვლისას.
On the other hand, according to Dio, the ‘battle in the forest’ occurred later, in 65, in the capital of K’art’li, Armaz, and against the king of Iberians, Artokes: “Thereupon Artokes crossed the Pelorus and fled, burning the bridge over this stream too; of the rest some were killed in conflict, and some while fording the river.
275.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ვეფხისტყაოსანი - შექსპირის ლიტერატურული წყარო.
პიზანიო ვაჟურად გადაცმულ ქალს გააპარებს, ხოლო პატრონს დაარწმუნებს, რომ დავალება შეასრულა.
Pisanio allows the woman, disguised as a man, to escape, but assures his master that he has fulfilled the task assigned.
276.
ქართველოლოგი | ტომი 19, ვეფხისტყაოსანი - შექსპირის ლიტერატურული წყარო.
ფატმანი თავის სატრფოს განშორებულ მეფის ასულს, ნესტანს, ზღვათა ხელმწიფის სამეფოდან ვაჟურად გადაცმულად გააპარებს.
Patman helps the disguised daughter of the King, Nestan to escape from the Kingdom of the Sea.
277.
ქართველოლოგი | ტომი 17, შაირობის რუსთველური თეორიის მიმართებისათვის ანტიკურ ტრადიციასთან
იმიტომ, რომ გვიანი შუასაუკუნეების ანუ წინარერენესანსული ეპოქის ქრისტიანულ საქართველოში, ისევე როგორც ბიზანტიასა და დასავლეთ ევროპაში, მიმდინარეობდა ანტიკური ტრადიციის ყოველმხრივი შესწავლა–გადააზრების ინტენსიური პროცესი, რომელმაც საქართველოსა და ბიზანტიისაგან განსხვავებით გეოპოლიტიკურ კატასტროფას გადარჩენილი დასავლეთი ევროპა, როგორც ცნობილია, ორიოდე საუკუნის შემდეგ რენესანსამდე მიიყვანა.
Because, in Christian Georgia of the late Middle Ages or the pre-Renaissance period, similarly to Byzantium and Western Europe, an intensive process was under way towards all-out study and re-interpretation of the classical tradition, which took, as is known, Western Europe, that unlike Georgia and Byzantium had escaped a geopolitical catastrophe, to the Renaissance some two centuries later.
278.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
ხომალდებზე დატყვევებული ქალები ელინ მეომრებს ამოხოცავენ და ქარს მინდობილნი „მაჲეტისის ტბამდე“ (აზოვის ზღვამდე) აღწევენ, შემდეგ მცირეოდენს ხმელეთზე მიუყვებიან და „თავისუფალი სკვითების ქვეყნაში“ მკვიდრდებიან - ასეთია ამაზონთა ჰეროდოტესეული მიგრაციის მოკლე სქემა.
The women captured on the ships will slaughter the Hellenic warriors and entrusted to the wind have reached the “Maiet Lake” (the Azov Sea), then they walked on a small land and have settled “In the country of Free Scythians” – such is a short scheme of Herodotian migration.
279.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
ახლა კვლავ ჰეროდოტეს მიერ დასახელებულ მიზეზს დავუბრუნდეთ, რომელიც მაინცადამაინც სარწმუნო არ მოჩანს, რადგან ძნელად წარმოსადგენია, თუ დაუჯერებელი არა, რომ სამ ხომალდზე დატყვევებული ამაზონები იმდენნი იყვნენ, რომ მათ სარმატების ტომი შეედგინათ. ჩვენი აზრით, ჰეროდოტე ერთ ისტორიულ ცნობას (ამაზონთა და ელინთა შეტაკების შესახებ) მეორეში ურევს (ცნობას ამაზონთა ჩრდილოეთით გადასხლების შესახებ) და კონტამინირებულ ვარიანტს გვთავაზობს;
Now, let’s us return to the cause indicated by Herodotus which is not however trustworthy, since it is hardly imaginable if not unbelievable that the number of Amazons captured on three ships was so great Herodotus confuses one historical notice (about the collision of the Amazons and Hellenes) with another (the notice about exile of the Amazons to the north) and offers a contaminated version;
280.
ქართველოლოგი | ტომი 18, ამაზონთა სახელდების საკითხისათვის (ეტიმოლოგიური ძიება)
„მძევლებსა და ტყვეებში ბევრი აღმოჩნდა ქალიც, რომლებიც მამაკაცებზე ნაკლებად არ იყვნენ დაჭრილნი.
“Among hostages and captives there were women, who had been wounded no lesser than the men.
წინა შემდეგი