პარალელური კორპუსი

3881.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 24

მათ ვერ განივითარეს ნამდვილი სოციალური რევოლუციის განსახორციელებლად საჭირო იძულების მექანიზმები, მაგალითად, მდიდარი ელიტებისთვის ქონებისა და შემოსავლის წართმევა რომ შესძლებოდათ.

None has generated sufficient coercive capacity to truly implement a social revolution by, for example, stripping wealthy elites of their assets and income.

3882.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 24

იგი ბიუჯეტის დეფიციტის შევსებას ფულის სესხებით ცდილობდა, მაგრამ კრედიტორებში მალევე დაკარგა ნდობა და ბოლოს სახსრების მოსაძიებლად საფრანგეთის მონარქიის მსგავს ხერხებს მიმართა, როგორიც იყო ვალების მრავალგზის გადავადება, ვალუტის გაუფასურება და საჯარო თანამდებობებით ვაჭრობა.

It tried to cover budget deficits through borrowing but quickly lost credibility with lenders and ultimately resorted to the same variety of stratagems as the French monarchy, including repeated debt reschedulings, debasing of the currency, and the sale of venal offices as a means of raising capital.

3883.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 24

შედეგიც მსგავსი იყო – კერძო პირებმა ხელში ჩაიგდეს უფლებები სახელმწიფოს მიერ გენერირებული რენტაზე.

The result was the same system of inside finance, whereby private individuals succeeded in capturing rights to rents generated by the state.

3884.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 24

ერთ-ერთი გამოთვლით, 1650 წლისთვის მთავრობას შექმნილი ჰქონდა კერძო საკუთრებაში გადასული ოცდაათი ათასი თანამდებობა, რაც ერთ სულ მოსახლეზე გათვლით ორჯერ აღემატებოდა საფრანგეთის ანალოგიურ მაჩვენებელს.

By one estimate, the government had created thirty thousand proprietary officeholders by 1650, a number twice as high in per capita terms as in the France of that period.

3885.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 24

კორტესის მიერ აცტეკების დედაქალაქ ტენოჩტიტლანის დაპყრობის შემდეგ ცოცხლად დარჩენილთა დაახლოებით 40 პროცენტს ებოძა ენკომიენდა, ისევე როგორც პისაროს თანამებრძოლების დიდ ნაწილს პერუში.

Some 40 percent of the survivors of Cortés’s conquest of the Aztec capital of Tenochtitlán were granted encomiendas, as were a substantial number of Pizarro’s followers in Peru.

3886.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 24

ისტორიკოსი ჯ. ჰ. ელიოტი კოლონიური მმართველობის მთლიან სისტემაზე წერს: „თუ ჩვენ თანამედროვე სახელმწიფოს „მოდერნულობაში“ ვგულისხმობთ ინსტიტუციური სტრუქტურების ქონას, რომელთაც შეუძლიათ ცენტრალური ხელისუფლების განკარგულებები მოშორებულ ადგილებს გადასცენ, მაშინ კოლონიური ესპანური ამერიკა უფრო „მოდერნული“ იყო, ვიდრე ესპანეთის მთავრობა, და თითქმის ყველა სხვა ადრემოდერნული ევროპული სახელმწიფო.“

Of the system of colonial administration as a whole, the historian J. H. Elliott writes, “If the ‘modernity’ of the modern state is defined in terms of its possession of institutional structures capable of conveying the commands of a central authority to distant localities, the government of colonial Spanish America was more ‘modern’ than the government of Spain, or indeed of that of almost every Early Modern European state.”

3887.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 24

რენტისა და ნაყიდი თანამდებობების მფლობელების მიერ სახელმწიფოს ხელში ჩაგდებამ საფრანგეთში სახელმწიფო დააუძლურა და საბოლოოდ გამოიწვია საზოგადოებრივი აფეთქება საფრანგეთის რევოლუციის სახით.

In France, the capture of the state by rentiers and venal officeholders undermined the state’s power and eventually produced the social explosion that was the French Revolution.

3888.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 25

ამგვარი კოოპტაციით შესუსტდა ამ აქტორების კოლექტიური ქმედების უნარი, მაგრამ ამან ასევე შეზღუდა სახელმწიფოს ძალაუფლება მათზე.

This co-optation weakened their capacity for acting collectively, but it also limited the authority the state could exercise over them.

3889.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 25

თავისუფალი ქალაქების არსებობამ, თავის მხრივ, რთული გახადა ბატონყმობის შენარჩუნება; ქალაქები დაემსგავსნენ შიდა საზღვრებს, რომელთა გადაკვეთის შემთხვევაში ყმა თავისუფალი გახდებოდა (აქედან მოდის შუა საუკუნეების გამოთქმა – “Stadtluft macht frei” – ქალაქის ჰაერი ათავისუფლებს).

The existence of free cities in turn made serfdom increasingly difficult to maintain; they were like an internal frontier to which serfs could escape to win their freedom (hence the medieval saying, “Stadtluft macht frei”—City air makes you free).

3890.

პოლიტიკური წესრიგის წარმოშობა | თავი 25

შეიქმნა ძლევამოსილი შავი არმია, რომელიც პირდაპირ მეფეს ექვემდებარებოდა და რომელმაც ჩაანაცვლა სუსტი დისციპლინის მქონე ნახევრადკერძო თავადაზნაურული რაზმები, რაც მანამდე უნგრეთის სამხედრო ძალის ბირთვს წარმოადგენდა.

This included the creation of a powerful Black Army under the direct control of the king, replacing the poorly disciplined, semiprivate noble armies on which military capacity had been based.

3891.