ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
3681.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი II
თევზსაჭერი ეკონომიკის ამ გამარტივებულ მოდელზე სამი არაწრფივი ურთიერთობა ახდენს გავლენას, ესენია: ფასი (როცა თევზი ნაკლებია, მისი ფასი მეტია); რეპროდუქციის სისწრაფე (თევზის მწირი რაოდენობა სწრაფად არ მრავლდება, ისევე, როგორც ჭარბი რაოდენობის თევზი); და მოპოვება კაპიტალის ერთეულზე (თევზჭერის ტექნოლოგიების და პრაქტიკის ეფექტიანობა).
This simplified model of a fishery economy is affected by three nonlinear relationships: price (scarcer fish are more expensive); regeneration rate (scarcer fish don’t breed much, nor do crowded fish); and yield per unit of capital (efficiency of the fishing technology and practices).
3682.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი II
სურათ 43-ზე თავიდან ვხედავთ კაპიტალის და ნარეწის მაჩვენებლიან ზრდას.
In Figure 43, we see capital and fi sh harvest rise exponentially at first.
3683.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი II
თუმცა, ამ მარეგულირებელ მაწონასწორებელ უკუკავშირში მცირე ცვლილების მოხდენამაც კი – კაპიტალის ერთეულზე მოპოვების შეცვლის გზით – შეიძლება მოულოდნელი განსხვავებული შედეგი მოგვცეს.
Just a minor change in the strength of the controlling balancing feedback loop through yield per unit of capital, however, can make a surprising difference.
3684.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი II
ბევრ რეალურ ეკონომიკაში, რომელიც რეალურ განახლებად რესურსებს ემყარება – ამ მარტივი მოდელისგან განსხვავებით – გადარჩენილი პოპულაცია, თუნდაც ძალიან მცირე, ინარჩუნებს რიცხოვნობის აღდგენის პოტენციალს, თუკი რეწვის წარმმართველი კაპიტალი ჩამოშორდება.
In many real economies based on real renewable resources—as opposed to this simple model—the very small surviving population retains the potential to build its numbers back up again, once the capital driving the harvest is gone.
3685.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი II
მეორე გახლავთ იმ მაწონასწორებელი უკუკავშირის სისწრაფე და ეფექტიანობა, რომელიც რესურსის გამოლევისას ანელებს კაპიტალის ზრდას.
The second is the rapidity and effectiveness of the balancing feedback loop that slows capital growth as the resource becomes depleted.
3686.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი II
თუ უკუკავშირი საკმაოდ სწრაფია და ახერხებს კაპიტალის ზრდის შეჩერებას მანამდე, სანამ სისტემა კრიტიკულ ზღურბლს მიაღწევდეს, მაშინ მთელი სისტემა ზედმეტი რყევების გარეშე ისევ გაწონასწორდება.
If the feedback is fast enough to stop capital growth before the critical threshold is reached, the whole system comes smoothly into equilibrium.
3687.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი II
თუ მაწონასწორებელი მარყუჟი ისე სუსტია, რომ კაპიტალის ზრდას ვერ აკავებს მას მერეც, რაც რესურსი თვითაღდგენის კრიტიკულ ზღურბლს დაბლა ჩასცდება, მაშინ რესურსიც და ინდუსტრიაც ჩამოიშლება.
If the balancing loop is very weak, so that capital can go on growing even as the resource is reduced below its threshold ability to regenerate itself, the resource and the industry both collapse.
3688.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი III
და თვითორგანიზების უნარის მიმართ ლამის დაბრმავებულები რომ არ ვიყოთ, მაშინ უკეთ ვიმოქმედებდით იმ სისტემათა თვითორგანიზების უნარის დასახმარებლად და არა გასანადგურებლად, რომელთა ნაწილიც თავადვე ვართ.
And if we weren’t nearly blind to the property of self-organization, we would do better at encouraging, rather than destroying, the self-organizing capacities of the systems of which we are a part.
3689.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი III
მთელი ცოცხალი სამყარო, ვირუსებიდან ტყის წითელ მასივამდე, ამებიდან ვიდრე სპილომდე, ემყარება ძირითად მაორგანიზებელ წესებს, რომლებიც ჩამალულია დნმ-ის, რნმ-ის და ცილის მოლეკულების ქიმიაში.
All of life, from viruses to redwood trees, from amoebas to elephants, is based on the basic organizing rules encapsulated in the chemistry of DNA, RNA, and protein molecules.
3690.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
ამ ორივემ, ერთად შეკავშირებულმა, შეიძლება მოგვცეს ზრდა, დაკნინება ან წონასწორობა, თუ მათ დაყოვნებებიც ახლავს, შეიძლება, წარმოქმნან რხევები.
The two of them linked together are capable of growth, decay, or equilibrium, if they also contain delays, they may produce oscillations.
3691.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
ეკონომიკური ახალი ამბები გვაუწყებს სახელმწიფოს მიერ წარმოებულ საქონელსა და მომსახურებაზე, მშპ-ზე (ნაკადი), და ნაკლებად – მთლიან ფიზიკურ კაპიტალზე (მარაგი), ანუ სახელმწიფოს ქარხნებზე, აგრარულ მეურნეობებსა და ბიზნესებზე, რომლებიც აწარმოებენ ამ საქონელს და მომსახურებას.
Economic news reports on the national production (flow) of goods and services, the GNP, rather than the total physical capital (stock) of the nation’s factories and farms and businesses that produce those goods and services.
3692.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
შეწუხებული მოქალაქეები აპროტესტებდნენ საწამლავებით გარემოს გაჟღენთას და, შესხურებების მიუხედავად, კვირტიჭამია აგრძელებდა წელიწადში 20 მილიონი ჰექტარი ტყის განადგურებას.
Concerned citizens were objecting to the drenching of the landscape with poisons and, in spite of the sprays, the budworm was still killing as many as 20 million hectares (50 million acres) of trees per year.
3693.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
რა თქმა უნდა, მანქანები ღრუბლებიდან არ მოდის, მათ დასამზადებლად საჭიროა ნედლეულის მარაგის გარდაქმნა კაპიტალის, შრომის, ენერგიის, ტექნოლოგიის და მენეჯმენტის დახმარებით (წარმოების საშუალებებით).
Of course, cars don’t come from a cloud, they come from the transformation of a stock of raw materials, with the help of capital, labor, energy, technology, and management (the means of production).
3694.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
მაგალითად, ინდუსტრიულ საწარმოო პროცესს სჭირდება: კაპიტალი, მუშახელი, ენერგია, ნედლეული, მიწის ნაკვეთი, წყალი, ტექნოლოგიები, კრედიტი, დაზღვევა, მყიდველები, კარგი მართვა, საჯარო სახსრებით შექმნილი ინფრასტრუქტურა და სახელმწიფო სერვისები (როგორიცაა: პოლიცია, სახანძრო სამსახური და განათლების სისტემა მენეჯერების და მომსახურეთათვის) მოქმედი ოჯახები, რომ გააჩინონ და აღზარდონ როგორც მწარმოებლები, ასევე მყიდველები, ჯანსაღი ეკოსისტემა, იმისთვის, რომ უზრუნველყოს ყველა ეს შემავალი და შთანთქას ან გაიტანოს ნარჩენები.
For example, an industrial manufacturing process needs: capital, labor, energy, raw materials, land, water, technology, credit, insurance, customers, good management ,public-funded infrastructure and government services (such as police and fire protection and education for managers and workers) functioning families to bring up and care for both producers and consumers a healthy ecosystem to supply or support all these inputs and to absorb or carry away their wastes.
3695.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
მდიდარი ქვეყნები კაპიტალს ან ტექნოლოგიებს აწვდიან ღარიბ ქვეყნებს და უკვირთ, მიმღები ქვეყნების ეკონომიკა მაინც განუვითარებელი რატომ რჩება, იმას კი არ ფიქრობენ, რომ მათთვის ყველაზე შემზღუდველი ფაქტორი შესაძლოა არ იყოს არც კაპიტალი და არც ტექნოლოგიები.
Rich countries transfer capital or technology to poor ones and wonder why the economies of the receiving countries still don’t develop, never thinking that capital or technology may not be the most limiting factors.
3696.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
ეკონომიკა განვითარდა იმ დროს, როცა წარმოების შემზღუდველი ყველაზე გავრცელებული ფაქტორები იყო მუშახელი და კაპიტალი.
Economics evolved in a time when labor and capital were the most common limiting factors to production.
3697.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
თუმცა, რაკი ეკონომიკა იზრდება ეკოსისტემასთან მიმართებაში, და შემზღუდველ ფაქტორებად იქცა სუფთა წყალი, სუფთა ჰაერი, ნაგავსაყრელი და ენერგიისა თუ ნედლეულის მისაღები ფორმები, ამიტომ ტრადიციულად ყურადღების გამახვილება მხოლოდ კაპიტალსა და მუშახელზე სულ უფრო არასაკმარისი ხდება.
As the economy grows relative to the ecosystem, however, and the limiting factors shift to clean water, clean air, dump space, and acceptable forms of energy and raw materials, the traditional focus on only capital and labor becomes increasingly unhelpful.
3698.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
იზრდება მიწოდების დაყოვნებები და კომპანია მყიდველებს კარგავს, რადგან ყველაზე მეტად შემზღუდველი ფაქტორი წარმოების წარმადობაა.
Delivery delays increase and customers are lost, because production capacity is the most limiting factor.
3699.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
ამიტომ მენეჯერები აფართოებენ კაპიტალის მოცულობას – მწარმოებელ ქარხნებს.
So the managers expand the capital stock of production plants.
3700.
ფილოსოფია და თეოლოგია შუა საუკუნეებში | თავი IV
თუ კომპანიის მენეჯერები, ქალაქის ხელისუფლება, ადამიანთა პოპულაცია არ გააკეთებს არჩევანს და არ შემოიღებს საკუთარ შეზღუდვას, რათა ზრდა მისი უზრუნველმყოფელი გარემოს შესაძლებლობის ფარგლებში რჩებოდეს, მაშინ არჩევანს გააკეთებს გარემო და შეზღუდვებსაც თავად დააწესებს.
If company managers, city governments, the human population do not choose and enforce their own limits to keep growth within the capacity of the supporting environment, then the environment will choose and enforce limits.