ზუსტი დამთხვევა
ორიგინალის ენა
ქვეკორპუსები
ჯგუფები
კრებულები
ტიპები
ჟანრები
დარგები
გამომცემლობები
ავტორები
მთარგმნელები
გამოცემულია
წლიდან
წლამდე
თარგმნილია
წლიდან
წლამდე
წინა შემდეგი
1521.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 1
შეგვიძლია უგულებელვყოთ მათი გავლენა, რადგან მათ არა აქვთ დაკვირვებადი შედეგები.
Their existence can be ignored because it would have no observational consequences.
1522.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 2
ამ მარტივ იდეას რამდენიმე მნიშვნელოვანი შედეგი მოჰყვება.
This simple idea has some remarkable consequences.
1523.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 2
ფარდობითობის თეორიის შესანიშნავი შედეგია, რომ მან სივრცესა და დროზე რევოლუციური გარდატეხა შეიტანა ჩვენს წარმოდგენებში.
An equally remarkable consequence of relativity is the way it has revolutionized our ideas of space and time.
1524.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 2
აინშტაინმა გააკეთა რევოლუციური დაშვება, რომ გრავიტაცია არ ჰგავს სხვა ძალებს და არის იმის შედეგი, რომ სივრცე-დრო არ არის ბრტყელი, როგორც ეს მანამდე ითვლებოდა: იგი მრუდია ან „დეფორმირებული“ მასში მასისა და ენერგიის განაწილების გამო.
Einstein made the revolutionary suggestion that gravity is not a force like other forces, but is a consequence of the fact that space-time is not flat, as had been previously assumed: it is curved, or “warped,” by the distribution of mass and energy in it.
1525.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 3
ამგვარად, მოვლენებს დიდი აფეთქების წინ არავითარი გავლენა არა აქვთ მოვლენებზე მას შემდეგ, ამიტომ ისინი არ შეადგენენ მეცნიერული მოდელის ნაწილს.
As far as we are concerned, events before the big bang can have no consequences, so they should not form part of a scientific model of the universe.
1526.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 4
ამ დასკვნის აღსანიშნავი შედეგია, რომ შესაძლებელია, ე.წ. ინტერფერენციის მოვლენის დაკვირვება ტალღების ან ნაწილაკების ორ პაკეტს შორის.
An important consequence of this is that one can observe what is called interference between two sets of waves or particles.
1527.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 5
თუმცა, სუსტი და ელექტრომაგნიტური გაერთიანების მსგავსად, არსებობს თეორიის დაბალენერგეტიკული შედეგები, რომელთა დაკვირვება შესაძლებელია.
However, just as in the case of the electromagnetic and weak unified theory, there are low-energy consequences of the theory that can be tested.
1528.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 5
თუმცა პროტონის თავისთავად დაშლაზე დაკვირვება ძალიან ძნელია, შესაძლებელია, რომ თვით ჩვენი არსებობა მისი შებრუნებული პროცესის – პროტონის წარმოქმნის შედეგია, - პროტონი, ან უფრო სწორად, კვარკები წარმოიქმნება სამყაროს საწყის მდგომარეობაში, რომელშიც, უფრო ბუნებრივია ვიფიქროთ, კვარკებისა და ანტიკვარკების რიცხვი ტოლი იყო.
Even though it is very difficult to observe spontaneous proton decay, it may be that our very existence is a consequence of the reverse process, the production of protons, or more simply, of quarks, from an initial situation in which there were no more quarks than antiquarks, which is the most natural way to imagine the universe starting out.
1529.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 6
მისი დასკვნა გულისხმობდა, რომ დღევანდელი ტელესკოპების საშუალებით შეუძლებელია რაიმე დაკვირვებადი ეფექტის აღმოჩენა.
His result, however, suggested that there would be no observational consequences that could be detected by the telescopes of the day.
1530.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 6
უფრო ზუსტად ეს ცნობილია კოსმოსური ცენზურის სუსტი ჰიპოთეზის სახელით: იგი იცავს შავი ხვრელის გარეთ მყოფ დამკვირვებელს წინასწარმეტყველების იმ დარღვევის შედეგებისგან, რომელიც ხდება სინგულარობაში, მაგრამ, სამწუხაროდ, ეს ვერაფერს უშველის შავ ხვრელში ჩავარდნილ კოსმონავტს.
Strictly, this is what is known as the weak cosmic censorship hypothesis: it protects observers who remain outside the black hole from the consequences of the breakdown of predictability that occurs at the singularity, but it does nothing at all for the poor unfortunate astronaut who falls into the hole.
1531.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 8
თუ ისინი რეალურად არიან განცალკევებულნი ერთმანეთისგან, მაშინ ის, რაც ხდება პარალელურ სამყაროში, არ გამოიწვევს დაკვირვებად ეფექტს ჩვენს სამყაროში.
If they are really separate from each other, what happens in another universe can have no observable consequences in our own universe.
1532.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 11
არ არსებობს სამყაროს საბოლოო თეორია და არის მხოლოდ თეორიების წყება, რომლებიც აღწერენ სამყაროს მეტ-ნაკლები სიზუსტით.
There is no ultimate theory of the universe, just an infinite sequence of theories that describe the universe more and more accurately.
1533.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 11
მეორე შესაძლებლობა, რომ არსებობს სულ უფრო და უფრო დახვეწილი თეორიების უსასრულო მიმდევრობა, თანხმობაშია იმ გამოცდილებასთან, რომელიც დღემდე გაგვაჩნია.
The second possibility, that there is an infinite sequence of more and more refined theories, is in agreement with all our experience so far.
1534.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 11
თუმცა, ჩანს, რომ გრავიტაციას შეუძლია უზრუნველყოს ამ „ყუთი – ყუთში“ მიმდევრობისათვის ზღვრის დადება.
However, it seems that gravity may provide a limit to this sequence of “boxes within boxes”.
1535.
დროის მოკლე ისტორია: დიდი აფეთქებიდან შავ ხვრელებამდე | თავი 11
აქედან ჩანს, რომ სულ უფრო და უფრო დახვეწილი თეორიების უსასრულო მიმდევრობას აქვს რაღაც ზღვარი, როდესაც გადავდივართ უფრო და უფრო დიდ ენერგიებზე და, ამგვარად, უნდა არსებობდეს სამყაროს რაღაც საბოლოო თეორია.
Thus it does seem that the sequence of more and more refined theories should have some limit as we go to higher and higher energies, so that there should be some ultimate theory of the universe.
1536.
ერები და ნაციონალიზმი 1780 წლიდან: პროგრამა, მითი, რეალობა | შესავალი
ზოგჯერ, მაგალითად, როგორც ირლანდიაში, ეს გადასვლა ეროვნული სახელმწიფოს ჩამოყალიბებამდე ხდება, მაგრამ, ძირითადად, ეს ხორციელდება პირიქით თანმიმდევრობაში, როგორც ამ ქმნადობის თანმდევი მიზეზი.
Sometimes, as in Ireland, it occurs before the creation of a national state; probably very much more often it occurs afterwards, as a consequence of that creation.
1537.
ერები და ნაციონალიზმი 1780 წლიდან: პროგრამა, მითი, რეალობა | თავი 1
ის, აგრეთვე, დიდი სიმრავლიდან ამკვიდრებდა ნაციონალურ სახელმწიფოებს, რაც საყოველთაო თვითგამორკვევის პროცესის აუცილებელი შედეგი იყო.
It also implied a multiplicity of nation-states so constituted, and this was indeed a necessary consequence of popular self-determination.
1538.
ერები და ნაციონალიზმი 1780 წლიდან: პროგრამა, მითი, რეალობა | თავი 1
ამ თეზისს ორი შედეგი მოყვებოდა, საკითხზე მომუშავე ყველა მნიშვნელოვანი მოაზროვნე იზიარებდა, მიუხედავად იმისა, რომ გერმანელთა მსგავსად, რომელთაც ამისათვის გარკვეული ისტორიული მიზეზები ჰქონდათ, ასე მკაფიოდ მას არ აყალიბებდნენ.
Two consequences followed from this thesis, which was almost universally accepted by serious thinkers on the subject, even when they did not formulate it as explicitly as did the Germans who had some historical reasons for doing so.
1539.
ერები და ნაციონალიზმი 1780 წლიდან: პროგრამა, მითი, რეალობა | თავი 1
მეორე შედეგი, რომელიც იყო ის, რომ ეროვნებათა ქმნადობა ექსპანსიის პროცესის იდენტური გახდა.
The second consequence is that the building of nations was seen inevitably as a process of expansion.
1540.
ერები და ნაციონალიზმი 1780 წლიდან: პროგრამა, მითი, რეალობა | თავი 1
ორივე შემთხვევაში ნაციონალური იდენტიფიკაცია მჭიდრო კავშირში იყო ლინგვისტურთან, იმისდა მიუხედავად, რომ იტალიაშიც და გერმანიაშიც ეროვნულ ენაზე მხოლოდ ერთი მუჭა უმცირესობა თუ საუბრობდა – იტალიის გაერთიანების მომენტში, იტალიურად მოლაპარაკე ადამიანების რაოდენობა მთელი მოსახლეობის მხოლოდ 2,5%-ს შეადგენდა და დანარჩენები სხვადასხვა, ხშირად ერთმანეთისთვის გაუგებარ დიალექტებზე ლაპარაკობდნენ.
In both cases national identification was in consequence strongly linguistic, even though in neither case was the national language spoken for everyday purposes by more than a small minority - for Italy it has been estimated at 2,5% at the moment of unification — while the rest spoke various and often mutually incomprehensible idioms.
წინა შემდეგი